Kolorystyczny kontrast niebieskiego nieba i zimne przeważnie zielono-niebieskie wody morza, jeziora czy rzeki w wielu wypadkach wzmacniają kompozycje malarskie Gerharda Grafa. Wywołują wrażenie głębokiej przestrzeni, jednocześnie potęgują odbijające się w wodzie motywy ujęcia, otwierają przestrzeń obrazu. Tę wzajemną grę ujęć możemy zaobserwować w wielu gdańskich obrazach artysty, szczególnie prezentujących ruch na wodach Motławy.
To ulubiony motyw berlińskiego malarza dla którego specjalnie bywał w Gdańsku. Jednak również samo miasto robiło na nim duże wrażenie, szczególnie wąskie uliczki i miejska architektura. Spędzał w Gdańsku na plenerach wiele czasu. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie u znakomitego marynisty prof. Hermana Eschke, który wykształcił między innymi słynnego Louisa Douzettea. Gerhard Graf był również bardzo zdolnym uczniem profesora. Malował głównie Berlin jego place, ulice, mosty, był malarzem architektury, ale i ujęć marynistycznych. Wiele podróżował. Bywał w Królewcu, Paryżu, Wenecji czy właśnie w Gdańsku, któremu poświęcił wiele swoich ciekawych pejzaży. Często po studiach brał udział w Wielkich Wystawach Sztuki w Berlinie.
Zaliczany był do przedstawicieli umiarkowanego niemieckiego impresjonizmu, wydaje się jednak, że bliżej było mu do sztuki akademickiej. Pozostawił po sobie wiele wspaniałych obrazów dokumentujących architekturę europejskich miast. Do ulubionych tematów artysty należały również porty. Można powiedzieć, że wybrane przez Grafa motywy Gdańska należą do najpopularniejszych motywów miasta, ale jego ujęcia poprzez ciekawe zestawienia barwy i właśnie motywów otwierają inne widzenie tych znanych, urzekających miejsc.
Graf urodził się w 1883 roku w Berlinie, studia rozpoczął w 1900 roku, ale jego podróże nawet do Stanów Zjednoczonych otworzyły jego sztukę na wiele różnych fascynacji, do których należało również studiowanie fenomenu krajobrazu. Wydaje się jednak, że architektura i ujęcia olbrzymiego gdańskiego kościoła mariackiego robiły na berlińskim artyście duże wrażenie.
Jeden z takich obrazów niedawno dotarł do Andrzeja Walasa, gdańskiego kolekcjonera. To ujęcie ulicy Piwnej zamkniętej olbrzymią budowlą Bazyliki Mariackiej, ujęcie malowane z tego samego miejsca przez wielu znakomitych malarzy. Mimo wszystko ten sam motyw przedstawiany jest zawsze inaczej. zobrazowania różnią się przede wszystkim stylistyką, malowane były w różnych latach i o różnych porach dnia, dlatego różnią się, ale do najciekawszych należą prace: Ernsta Kolbe, Bertholda Hellingratha, Paula Kreisela, Stanisława Chlebowskiego, Paula Danowskiego. Wszystkie obrazy malowane były sprzed Zbrojowni, w różnych porach roku i to ujęcie stało się bardzo popularnym motywem miasta nad Motławą.
Innym znanym widokiem Gdańska malowanym przez Grafa jest scena z wglądem na Żuraw z poziomu gdańskich dachów, ze wschodu na zachód, od Zielonej Bramy w stronę Targu Rybnego, z perspektywą kanału Motławy i kamieniczek usytuowanych wzdłuż Długiego Pobrzeża. Nabrzeżem nad kanałem spaceruje tłum turystów. W wodach Motławy odbijają się zabudowania wyspy Ołowianki, zamykające północną część krajobrazu. Po wodach rzeki płynie zagubiona tolkmicka łódź rybacka, prawdopodobnie mała loma lub zalewowy barkas. Wrażenie budują kamieniczki Długiego Pobrzeża i dwa bodaj najważniejsze budynki tej części miasta: Żuraw i Dom Przyrodników, Obserwatorium Astronomiczne. Oba obrazy mieszczą się w estetyce umiarkowanego niemieckiego impresjonizmu usytuowanego bliżej sztuki akademickiej tak modnej na początku XX wieku.
Graf w hanzeatyckim mieście malował ciekawe sceny, potrafił ujęciem nieba stworzyć klimat i pewną gdańską opowieść. Często operował przebijającym się słońcem powoli oświetlającym przedpołudniowy ruch miasta. Malowane głębokimi duktami widoki przez dobór odpowiednich barw z pogłębioną perspektywą nadawały obrazom wyjątkowej plastyczności.
Artysta zmarł w 1958 roku podczas wizyty u swoich córek w Sztokholmie. Obrazy Gerharda Grafa jeszcze od czasu do czasu pojawiają się na europejskich aukcjach sztuki, osiągając ceny około 4 tys. dolarów i przez gdańskich kolekcjonerów sztuki są bardzo cenione i poszukiwane.
Stanisław Seyfried
Obrazy pochodzą z kolekcji Andrzeja Walasa i Sopockiego Domu Aukcyjnego